Seslendirme: Harun Can - Semih Dindar - Nejdet Urunlu,
Senaryo ve Kurgu: Semih Dindar, Yönetmen: Kemal Öner- Gürcan Mete Åžener,
Müzik: DoÄŸukan Hazar Manço, Yapımcı: Aysel Ceyhan.
Belgesel Filmde: Sunay Akın, Prof.Dr. Klaus Schmidt, Dr. Muazzez Ä°lmiye Çığ, Prof.Dr.Nurhan Atasoy, Prof.Dr.Abdulvahap Kara, Prof.Dr.Öcal OÄŸuz, Prof.Dr. Nilüfer Narlı, Türk Zeka Vakfı BaÅŸkanı Emrehan Halıcı, Türk Beyin Takımı Kaptanı Ferhat Çalapkulu, Yrd.Doç.Dr. Rıfat Ergeç, Maksat Shotay, Ceren GöÄŸüÅŸ, Gonca Tokuz, Nilüfer Zeynep Özçörekçi Göl, Akıl ve Zeka Oyunları Federasyonu BaÅŸkanı Åžaban Kurt, Go ve Strateji DerneÄŸi BaÅŸkanı Mehmet Emin Barsbey, Mangala Oyunu DerneÄŸi BaÅŸkanı Serkan Aziz Ceyhan ve Türkiye'de ki tek Mangala Oyunu AraÅŸtırmacısı Serdar Asaf Ceyhan yer alıyor.
-Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu ve Kuralları nasıl ortaya çıktı?
-Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu markası nasıl doÄŸdu? Serkan ve Serdar Ceyhan kardeÅŸler 2.000.000 kiÅŸiye oyun kurallarını nasıl öÄŸretti?
-Dünyanın en eski zeka oyunu Mangala mı?
-Oyun kavramını anlatan Türkiye’de hazırlanmış ilk belgesel film…
-6000 tarihi kaynak taraması yapılarak hazırlanan, 10 yıla yayılan emeÄŸin ürünü Mangala Oyunu Belgesel Filmi, Ceyhan kardeÅŸlerin tarihsel araÅŸtırması ve anlatımı ile yayında…
-T.C. Milli EÄŸitim Bakanlığı Zeka Oyunları Seçmeli Dersi Müfredatında yer alan Mangala Oyunu'nun yeniden kültürümüze kazandırılması, yaygınlaÅŸtırılması, tarihçesi, oyun kültürü ve nasıl oynandığının anlatıldığı
Mangala Oyunu belgesel filminin okullarımızda gösterilmesi Milli EÄŸitim Bakanlığınca uygun bulundu.
-Mangala Oyunu Belgesel Filmi telif hakları ile korunmaktadır. Filmin içinden bir bölüm ya da kesit izin alınmadan kullanılamaz. Oyun ve proje : www.mangala.com.tr
MANGALA OYUNU NASIL OYNANIR?
Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu iki kiÅŸi ile oynanır. Oyun tahtası üzerinde karşılıklı 6’ÅŸar adet olmak üzere 12 küçük kuyu ve her oyuncunun taÅŸlarını toplayacağı birer büyük hazine bulunmaktadır. Mangala Oyunu 48 taÅŸ ile oynanır.
Oyuncular 48 taşı her bir kuyuya 4’er adet olmak üzere dağıtırlar. Oyunda her oyuncunun önünde bulunan yan yana 6 küçük kuyu, o oyuncunun bölgesidir. Karşısında bulunan 6 küçük kuyu rakibinin bölgesidir. Oyuncular hazinelerinde en fazla taşı biriktirmeye çalışırlar. Oyun sonunda en çok taşı toplayan oyuncu oyun setini kazanmış olur. Oyuna kura ile baÅŸlanır. Oyunda 4 ana temel kural vardır.
​
1. TEMEL KURAL: Kura neticesinde baÅŸlama hakkı kazanan oyuncu kendi bölgesinde bulunan istediÄŸi kuyudan 4 adet taşı alır. Bir adet taşı aldığı kuyuya bırakıp saatin tersi yönünde, yani saÄŸa doÄŸru her bir kuyuya birer adet taÅŸ bırakarak elindeki taÅŸlar bitene kadar dağıtır. Elindeki son taÅŸ hazinesine denk gelirse, oyuncu tekrar oynama hakkına sahip olur. Oyuncunun kuyusunda tek taÅŸ varsa, sırası geldiÄŸinde bu taşı sağındaki kuyuya taşıyabilir. Hamle sırası rakibine geçer. Her seferinde oyuncunun elinde kalan son taÅŸ oyunun kaderini belirler.
​
2. TEMEL KURAL: Hamle sırası gelen oyuncu kendi kuyusundan aldığı taÅŸları dağıtırken elinde taÅŸ kaldıysa, rakibinin bölgesindeki kuyulara da taÅŸ bırakmaya devam eder. Oyuncunun elindeki son taÅŸ, rakibinin bölgesinde denk geldiÄŸi kuyudaki taÅŸların sayısını çift sayı yaparsa (2, 4, 6, 8 gibi) oyuncu bu kuyuda yer alan tüm taÅŸların sahibi olur ve onları kendi hazinesine koyar. Hamle sırası rakibine geçer.
​
3. TEMEL KURAL: Oyuncu taÅŸları dağıtırken elinde kalan son taÅŸ, yine kendi bölgesinde yer alan boÅŸ bir kuyuya denk gelirse ve eÄŸer boÅŸ kuyusunun karşısındaki kuyuda da rakibine ait taÅŸ varsa, hem rakibinin kuyusundaki taÅŸları alır, hem de kendi boÅŸ kuyusuna bıraktığı taşı alıp hazinesine koyar. Hamle sırası rakibine geçer.
​
4. TEMEL KURAL: Oyunculardan herhangi birinin bölgesinde yer alan taÅŸlar bittiÄŸinde oyun seti biter. Oyunda kendi bölgesinde taÅŸları ilk biten oyuncu, rakibinin bölgesinde bulunan tüm taÅŸları da kazanır. Dolayısıyla, oyunun dinamiÄŸi son ana kadar hiç düÅŸmez.
Mangala Oyunu 5 set olarak oynanır.
Oyunu kazanan oyuncu (1) puan, kaybeden (0) puan ve berabere bitiren oyuncular yarım (0,5) puan alır.
Bilgiler telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
​
ALTERNATÄ°F OYUN ÅžEKLÄ° (KALE KURALI)
• “Mangala Oyunu nasıl oynanır?” BaÅŸlığında belirtilen 1 ve 2. Temel kural “kale kurallı” oyunda aynen geçerlidir. (TaÅŸları dağıtırken hazinelere taÅŸ bırakma kuralı hariç)
• “Mangala Oyunu nasıl Oynanır?” baÅŸlığında belirtilen 3. ve 4. Temel kural “kale kurallı” oyunda uygulanmaz. Onun yerine;
• Oyuncu elinde bulunan taÅŸları dağıtırken elindeki son taÅŸ, rakibinin bölgesinde denk geldiÄŸi kuyudaki taÅŸların sayısını 3 yaparsa o kuyu oyuncu tarafından ele geçirilmiÅŸ olur. Oyuncu ileride rakibi ve kendisi tarafından bu kuyuya koyulacak tüm taÅŸların sahibi olur. Sahibi olduÄŸu taÅŸlar oyuncunun kendi hazinesine koyulur. Kale kuralının uygulandığı oyunlarda taÅŸları dağıtırken hazinelere taÅŸ bırakma kuralı ortadan kalkar. Kaleyi belirlemek için farklı renkte taÅŸlar kullanılır. Oyuncular 6 nolu kuyuya kale kuramaz. Bir sette her oyuncu sadece bir kez kale kurabilir.Oyunculardan herhangi birinin önünde bulunan kuyularda taÅŸ kalmadığı zaman oyun sona erer. Önünde ki kuyularda taÅŸ kalan oyuncu bu taÅŸları kendi hazinesine koyar. Son olarak hazinelerde bulunan taÅŸlar sayılır. Hazinesinde en fazla taÅŸ olan oyuncu oyunu kazanır.​Kaynak:www.mangala.com.tr
CE BELGELÄ°, EN71 OYUNCAK GÜVENLİĞİ TESTLERÄ°NDEN GEÇMÄ°Åž,
ORÄ°JÄ°NAL MANGALA OYUNU TURNUVA SETÄ°
ORÄ°JÄ°NAL MANGALA TÜRK ZEKA VE STRATEJÄ° OYUNU TURNUVA SETÄ°:
Türkiye Mangala Åžampiyonalarında kullanılan, T.C. SaÄŸlık Bakanlığı Oyuncak yönetmeliÄŸine uygun, CE Belgeli, EN-71 oyuncak güvenliÄŸi testlerinden geçmiÅŸ, Braille alfabeli Görme Engellilerin oynayabileceÄŸi ÅŸekilde tasarlanmış, kilitli sistem, 2 versiyonlu(normal,kale kurallı) oynanabilen, 6 dilde(Türkçe, Ä°ngilizce, Ä°spanyolca, Almanca, Rusça, Arapça) oyun kurallarının yer aldığı broÅŸürü ile birlikte...
MANGALA'DAN HABERLER
2010 yılında, Türkiye Geneli ilk Mangala Åžampiyonasını,
Ä°stanbul Taksim Meydanında, Gençlik ve Spor Genel MüdürlüÄŸü ile birlikte düzenledik.
​
Gençlik ve Spor Genel MüdürlüÄŸü Gençlik Hizmetleri Dairesi BaÅŸkanlığı organizasyonuyla 10-18 Temmuz 2010 tarihlerinde 81 ilin Gençlik Merkezlerinde gerçekleÅŸtirilen Mangala Turnuvalarda 1. olan gençlerin katıldığı " 1.Türkiye Mangala Åžampiyonası" Ä°stanbul'da Taksim Meydanında düzenlenmiÅŸtir. Bu Åžampiyonada 1.liÄŸi Kayseri ilimizi Temsil eden Görkem Gençsoy, 2.liÄŸi Afyon ilimizi temsil eden Volkan Kılınç,, 3.lüÄŸü ise Aydın ilimizi temsil eden Tolga Sedat Kayhan elde etmiÅŸtir.
2011 yılında, Türkiye Geneli Ä°kinci Mangala Åžampiyonasını,
Antalya'da, Gençlik ve Spor Genel MüdürlüÄŸü ile birlikte düzenledik.
​
Gençlik Spor ve Genel MüdürlüÄŸü Gençlik Hizmetleri Dairesi BaÅŸkanlığı tarafından 17-23 Nisan 2011 tarihleri arasında Antalya'da Uluslararası Çocuk Oyunları Festivali Kapsamında düzenlenen, 81 ilin Mangala birincilerinin katıldığı, TÜRKÄ°YE 2. MANGALA ÅžAMPÄ°YONASI'nda karşılaÅŸmalar tamamlandı.KarşılaÅŸmalar sonucunda dereceye giren Mangala Åžampiyonları; 1.TRABZON-Enes YiÄŸit, 2.VAN-Eren Arslan, 3.KÄ°LÄ°S-Berkay Kurt
Alış-veriÅŸ Merkezlerinde düzenlenen Mangala Etkinliklerinin ilkini
2009 yılı Aralık ayında City's NiÅŸantaşı Avm'de düzenledik.
​
Mangala Türk zeka ve strateji oyunumuzun kurallarını yeniden derledikten sonra fuarlar, Alış-veriÅŸ merkezleri, ÅŸehir meydanları gibi alanlarda Mangala oyunu tanıtım günleri düzenledik. Bunlardan ilki City's NiÅŸantaşı Alış veriÅŸ merkezinde 18-19-20 Aralık 2009 tarihlerinde düzenlediÄŸimiz Mangala Oyunu Tanıtım günleridir. Yüzlerce kiÅŸiye Mangala oyunumuzu öÄŸretme fırsatını bulmuÅŸ ve Mangala Oyunu Turnuva düzenlemiÅŸtik.
​
Mangala Oyununu 2010 yılında Üniversite öÄŸrencileriyle buluÅŸturduk.
​
Türk Telekom Akademi Üniversiteli öÄŸrencilerin okullarını bitirdikten sonra iÅŸ yaÅŸamına atacakları ilk adımda onlara yardımı olacağını düÅŸündükleri bir proje hazırlarlar. Türkiye genelinde bulunan 12 Üniversiteye gidilecek, 2 gün sürecek seminer ve etkinlik programıyla Üniversiteli gençlere bilgi tranferi gerçekleÅŸtireceklerdir. Bu eÄŸitim seminerlerinde verilen aralarda da hoÅŸça vakit geçirecekleri bir oyun ararlar. O oyunu Ä°stiklal Caddesinde yürürken bir kitabevinin vitrininde bulurlar. O oyun Mangala'dır. 23 Kasım 2010-4 Mayıs 2011 tarihleri arasında Samsun 19 Mayıs Üniversitesinde baÅŸlayıp, sırasıyla Atatürk Üniversitesi, KTÜ,Erciyes Üniversitesi,ODTÜ, Akdeniz Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Ege Üniversitesi, 18 Mart Üniversitesi, Ä°TÜ, ve Dicle Üniversitelerinde düzenlediÄŸimiz Mangala oyunu etkinlikleriyle 30 bin Üniversite öÄŸrencisine Mangala Oyunumuzu öÄŸrettik ve tüm üniversitelerde toplamda 6 bin öÄŸrencinin katıldığı Üniversite ÖÄŸrencileri arası Mangala Oyunu turnuvaları düzenledik.Dereceye girenler; laptop, touchpad ve cep telefonu ile birlikte Mangala oyun setleri kazandılar.
Mangala Oyunu Dünya Oyun Oynama Günü kutlamalarında.
​
VIII. Dünya Oyun Oynama Günü kapsamında, Topkapı Sarayı Müzesi MüdürlüÄŸü ve Marmara Üniversitesi’nin iÅŸ birliÄŸi ile “Kültürel BaÄŸlam Olarak Oyun: Kültürel ÖÄŸrenme Ortamı ve Dilsel BaÄŸlam Olarak Oyun: Sözlü Kültür” temalı panel, 06 Mayıs 2017 Cumartesi günü Topkapı Sarayı Müzesi Konferans Salonu’nda gerçekleÅŸtirildi.
Panel; saygı duruÅŸu ve Ä°stiklal Marşı’nın ardından Topkapı Sarayı Müzesi Müdür V. AyÅŸe ErdoÄŸdu ile Dünya Oyun Oynama Günü Türkiye Koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Işık Kamaraj’ın günün anlam ve önemine dair yaptıkları açılış konuÅŸmaları ile baÅŸladı. Açılış konuÅŸmalarının ardından panele geçildi. Maltepe Üniversitesi öÄŸretim üyelerinden Prof Dr. Ayla Oktay’ın baÅŸkanlığında iki oturum hâlinde 13.00-18.00 saatleri arasında gerçekleÅŸtirilen panelin birinci oturumunda; Marmara Üniversitesi öÄŸretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Işık Kamaraj “Dünya Oyun Oynama Günü’nün Tarihçesi ve Kültürel BaÄŸlam” baÅŸlıklı bildirisini, Topkapı Sarayı Müzesi Müdür V. AyÅŸe ErdoÄŸdu “Kültürel ÖÄŸrenme Ortamı Olarak Topkapı Sarayı Müzesi” baÅŸlıklı bildirisini, Portekiz Polikteknik Enstitüsü öÄŸretim üyesi Prof. Dr. Dalilo Lino “Erken Çocukluk Döneminde Kültürel Ortamlarda Oyun Oynamanın GeliÅŸimsel Önemi” baÅŸlıklı bildirisini sundu. Panelin ikinci oturumunda ise; Mangala AraÅŸtırmacısı Serdar Asaf Ceyhan “Topkapı Sarayında Mangala Oyunu” baÅŸlıklı bildirisini, Üsküdar Uçurtma Müzesi Kurucusu Mehmet Naci Aköz “Topkapı Sarayında Uçurtma ve Anka KuÅŸu/Simurg” baÅŸlıklı bildirisini ve Folklor AraÅŸtırmacısı Ceren GöÄŸüÅŸ “Topkapı Sarayı Müzesi Bahçesi’nde Meydan Oyuncaklarından Atlıkarınca/Dönme Dolap” baÅŸlıklı bildirisini sundu.
Panelin sonunda konuşmacılar; dinleyicilerin sorularını cevapladı ve ardından konuşmacılara katılım belgeleri verildi.
Türkiye'de ilk defa Görme Engelli Çocukları Braille alfabeli Mangala Oyunu ile buluÅŸturduk.
​
2013 yılında Görme Engelli Çocuk hangi oyunları oynar?diye sormuÅŸtuk dostlarımıza. Sonrasında kısa bir araÅŸtırma yaptık ve gördük ki sadece Türkiye'de deÄŸil Dünya genelinde bile Görme Engelli çocuklar için çok fazla oyun bulunmamakta idi. Hemen kolları sıvadık. Türk Beyin Takımı kaptanı Ferhat Çalapkulu ile birlikte Üsküdar'da bulunan Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulu Beden EÄŸitimi ÖÄŸretmeni Zafer Adem'den randevu aldık ve birlikte okula gittik. Projemiz Görme Engelli Çocukların oynayabileceÄŸi oyunlar tasarlayıp,, üretmek ve sponsor desteÄŸiyle bu oyunları Türkiye Genelinde ki tüm Görme Engelli Çocuklara hediye etmekti. Okula belirli günlerde gidip çocuklarla uygulama yapıyorduk. Neticesinde Braille alfabeli oyun kurallarının anlatıldığı kitapçıkları yazdık ve oyunların hangileri olacağını belirledik. Bunların içerisinde Mangala Oyunumuzda vardı. Åžimdi sırada sponsor bulmaya gelmiÅŸti. Maalesef 4 yıl sponsor bulamadık. Tam vazgeçmek üzereydik ki bu projeyi Dünya Etnospor Konfederasyonu'na sunduk ve kabul edildi. 2018 yılı itibariyle Türkiye Genelinde bulunan 17 Görme Engelli Okuluna gidip ücretsiz Mangala Oyunu EÄŸitimleri verdik. Türkiye'de ilk defa Görme Engelli çocukların oynayabileceÄŸi Braille Alfabeli Mangala Oyun setlerini DEK sponsorluÄŸunda ürettik ve 17 Görme Engelli okulundaki tüm öÄŸrenci ve öÄŸretmenlere hediye ettik. 21 Nisan 2017 günü Türkiye'de Görme Engelliler arası ilk Mangala Turnuvasını, Türkan Sabancı Görme Engelliler Okulunda gerçekleÅŸtirdik.
Geleneksel Oyunumuz Mangala Çocuk Evlerinde.
​
Proje kapsamında;Türkiye’de bulunan 1182 adet Çocuk evi,101 adet Çocuk sitesi ve 72 adet Çocuk Destek Merkezinde ki çocukları Geleneksel zeka oyunumuz Mangala oyunu ile tanışmaları, oyunu öÄŸrenmeleri ve Türkiye’de ilk defa Çocuk Evleri arası Mangala Oyunu turnuvası düzenlenerek , Geleneksel zeka oyunumuzun tüm kimsesiz çocuklar tarafından oynanabilir hale gelmesi, onları uyuÅŸturucu gibi kötü alışkanlıklardan ve bağımlılıklardan uzak tutarak, iletiÅŸim yeteneklerinin geliÅŸtirilmesi, sosyalleÅŸmeleri, zeka geliÅŸimlerine katkı saÄŸlayarak toplumla iliÅŸkilerinde fayda saÄŸlanması amaçlanmıştır
​
T.C.Ä°çiÅŸleri Bakanlığı desteÄŸi, T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iÅŸbirliÄŸiyle Mangala Oyunu DerneÄŸi (www.mangaladernegi.org ) tarafından gerçekleÅŸtirilen proje kapsamında 25 Çocuk Koordinasyon Merkezinde görevli toplamda 500 e yakın personele Mangala Oyunu EÄŸitimleri verilmiÅŸtir.
Mangala oyunu Cezaevlerindeki çocuklarla buluÅŸturduk.
​
Mangala oyunumuzun yaygınlaÅŸtırılması için projeler hazırladık. Bunlardan birisi de Cezaevleriydi. Ceza evlerinde güvenlik sebebiyle Satranç dışında herhangi bir oyunun oynanması yasaklanmıştı. 2010 yılında Adalet Bakanlığı EÄŸitim Dairesi BaÅŸkanlığına baÅŸvurduk. Türkiyede ki çocuk cezaevlerinde ücretsiz Mangala EÄŸitimleri vermek ve koÄŸuÅŸlara Mangala hediye etmek istidiÄŸimizi belirttik. Aylar süren araÅŸtırmadan sonra olumlu yanıt verdiler ve 12 cezaevini kapsayan "Mangala Oyunumuz Cezaevinde ki Çocuklarla BuluÅŸuyor" projemizi gerçekleÅŸtirdik. Projemiz ile belki de tarihte ilk defa Cezaevi Ä°nfaz koruma memurları ile Mahkum Çocuklar Mangala Oynadılar ve turnuvamıza katıldılar...
Türkiye'de ilk defa "Türkiye Çocukevleri arası Online Mangala Åžampiyonasını" gerçekleÅŸtirdik.
T.C.Ä°çiÅŸleri Bakanlığı desteÄŸi, T.C. Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı iÅŸbirliÄŸiyle Mangala Oyunu DerneÄŸi (www.mangaladernegi.org ) tarafından gerçekleÅŸtirilen proje kapsamında 81 ilde bulunan Çocuk Evlerinde yapılan Mangala Åžampiyonalarında derece giren çocukların Covid 19 tedbirleri kapsamında Online olarak katıldığı Türkiye Çocukevleri arası Online Mangala Åžampiyonası yapılmıştır. Turnuvada BirinciliÄŸi Hatay ili temsilcisi, ikinciliÄŸi Manisa ili temsilcisi ve üçüncülüÄŸü Ä°zmir ili temsilcisi kazanmıştır.
​
HAKKIMIZDA
Serdar Asaf Ceyhan ve Serkan Aziz Ceyhan 2007 yılından itibaren Türk Kahvesi ve Kahve kültürü üzerine çalışmalarına baÅŸladılar. Okudukları bir makalede “Dünyanın ilk kafe’si Åžems ve Hakem tarafından 1554 yılında Ä°stanbul’da açılmıştır” sözü üzerine Ä°lk Kafe’yi ilk yerinde açabilmek için harekete geçtiler. Bu arada araÅŸtırmalarını 16.yy Osmanlı minyatürleri üzerine yoÄŸunlaÅŸtırdılar. 1582 yılında Åžehzade Mehmet’in sünnet düÄŸünü üzerine hazırlanan Surname-i Humayun adlı eserde kahvehanede oyun oynayan insanlar dikkatlerini çekti. Oynanan oyunun Mangala olduÄŸunu keÅŸf ettiler. Türk kültüründe yüzlerce yıl oynanan ancak günümüzde unutulan Mangala oyununun kültürümüze yeniden kazandırılması için çalışmalarına baÅŸladılar. Bu tarihten itibaren;
2008 yılında Mangala oyun kurallarını tarihsel kaynakları inceleyerek ve hatırlayan kişilere danışarak yeniden derledir.
2008 yılında Türkiye’de ilk defa Mangala oyun setini tasarlayıp, seri olarak üretimini gerçekleÅŸtirdiler
Mangala oyunu araÅŸtırmalarını T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tescil ettirdiler.
2009 yılında 81 ilde bulunan Gençlik ve Spor Bakanlığı’na baÄŸlı Gençlik Merkezlerinde Mangala oyunu oynanmasını saÄŸladılar.
2009 yılında Ä°stanbul Üniversitesinde ve Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde “Uluslararası Mangala Konferansı” düzenlediler.
2010 ve 2011 yıllarında Gençlik Hizmetleri Dairesi BaÅŸkanlığı ile birlikte “Türkiye Geneli Mangala Åžampiyonası” düzenlenmesine öncülük ve hakemlik ettiler.
2010 yılında Milli EÄŸitim Bakanlığı’ndan Türkiye genelinde bulunan okullarda Mangala oyununun oynatılmasının uygunluÄŸuna dair onay aldılar.
2010 yılında Mangala oyununun Ceza ve Tevkif Evlerine baÄŸlı Ceza ve infaz kurumlarında oynanmasına iliÅŸkin Adalet Bakanlığı’ndan onay alınıp, 12 Ceza ve Tevkif evinde Mangala oyunu etkinlikleri düzenlediler.
Mangala oyunu ile ilgili ulusal gazetelerde, radyolarda, web sitelerinde ve Tv kanallarında haberleri yapıldı. Popüler tv dizilerinde (MuhteÅŸem Yüzyıl, Adanalı, Acayip Hikayeler, DiriliÅŸ ErtuÄŸrul, Survivor), popüler yarışma programlarında (Kelime oyunu), Çizgi filmlerde (Küçük Hezarfen, Cille, Dede Korkut Hikayeleri)Mangala Oyunu’nun oynanmasını ya da oyundan bahsedilmesini saÄŸladılar .
Ulusal fuarlarda Mangala oyunu tanıtımları gerçekleÅŸtirdiler.
MEB Hizmetiçi EÄŸitim Enstitülerinde öÄŸretmenlere Mangala oyunu eÄŸitimleri verdiler. Bununla birlikte öÄŸretmenlerimizin öncülüÄŸünde okullarımızda Mangala Kulüpleri kuruldu.
2012 yılında MEB Talim Terbiye Kurulu tarafından hazırlanan Zeka oyunları dersi müfredatına Mangala oyunu’nun konulmasına vesile oldular.
Milli EÄŸitim Bakanlığı’nın “Okullar Hayat Olsun” projesinin hedeflerine uygun olarak tasarladıkları “Mangala zeka oyunları masası“nın Bakanlıkça beÄŸenilmesi üzerine 2012-2013 ÖÄŸretim yılının açılışının yapıldığı Üsküdar Saffet Çebi Ä°.Ö.O.’nda Türkiye’de ilk defa “Zeka oyunları Sınıfının” uygulamasını gerçekleÅŸtirdiler.
2010 yılında 12 Üniversitede toplam 30.000 öÄŸrenciye Mangala oyunu eÄŸitimleri verilmesine ve ödüllü turnuvalar düzenlenmesine bununla birlikte üniversitelerde Mangala Kulüpleri kurulmasına öncülük ettiler.
2014 yılında 81 ili kapsayan Türkiye Ortaokullar arası Mangala Åžampiyonasınının organizasyonunda yer aldılar.
2007-2014 yılları arasında toplam 1.000.000 kiÅŸiye Mangala oyunun öÄŸretilmesini birebir saÄŸladılar.
Türkiye’de ilk defa zeka oyunları üzerine hazırlanan “Mangala oyunu” belgesel filminin yapımcılığını üstlendiler.
Mangala oyunu belgesel filminin tüm okullarda, gençlik merkezlerinde ve ceza evlerinde gösterim izinlerini aldılar. (2017- 2018 yılı eÄŸitim yılında 12.000.000 kiÅŸi Mangala oyunu belgesel filmini izlemiÅŸ olacak)
Mangala Oyunu’nun satışından elde edilen gelirin bir kısmı ile Oyun kültürümüzün önemini okullarda, üniversitelerde, Bilim Sanat merkezleri’nde, Ceza ve Tevkif evleri’nde, Askeri Okullarda anlatmaya ve yoksul öÄŸrencilere Mangala Oyunu’nu ulaÅŸtırmaya devam ediyorlar.
DOÄžUKAN MANÇO'DAN MANGALA ÅžARKISI
MANGALA NEDÄ°R?
MANGALA NEDÄ°R?
​
Dünyada “Coffee House” kültürünün temelleri 1554 yılında Ä°stanbul’da atılmış; Ä°stanbul’dan sonra günümüz Avrupa’sında kahve kültürünün izleri 1650 yılından itibaren, bizden 96 yıl sonra görülmeye baÅŸlanmıştır. Günümüze, bu güçlü temellerin atıldığı dönemin kahve kültürünü yansıtan sadece iki adet görsel kaynak miras kalmıştır. Ä°ki kaynak da Ä°stanbul’da resmedilmiÅŸtir. Mangala oyunu, iki görsel kaynakta da bulunan oyunlardan birisidir. Mangala Oyunu, tarih boyunca kumar amaçlı olarak oynanmamıştır. Ülkemize gelen yabancı seyyahlar, Türklerin bu oyunu saatlerce hiç tartışmadan zevkle oynadıklarını ve asla parayla oynamadıklarını seyahatnamelerinde anlatmışlardır.
Dünyanın farklı ülkelerinde Mangala benzeri oyunlar oynanmaktadır ancak Mangala Türk Zeka ve Strateji Oyunu’nu diÄŸer kuyu esaslı oyunlardan ayıran kimi özellikler vardır. DiÄŸer Mangala türlerinde taÅŸlar genelde “tohum” adını almakta, taÅŸları hareket ettirme ise “tohum saçma” olarak ifade edilmektedir. Bu da o kültürlerin ziraatçı bir toplum olduklarını göstermektedir. Oysa Türk Mangalasında taÅŸlar “asker” olarak görülmektedir. Ayrıca günümüze “hazine” olarak aktardığımız bölüme Türkler “orda” yani “karargâh” demiÅŸlerdir; bu da oyunumuzun bir çiftçilik oyunu deÄŸil, savaÅŸ oyunu olduÄŸunu ortaya koymaktadır.
Türk Mangalasının bir diÄŸer farkı ise alınan taÅŸların bir tanesinin kendi otağına, yani kuyusuna bırakılmasıdır. DiÄŸer kuyu esaslı oyunlarda kendi kuyusuna taÅŸ bırakma olayı yoktur. Mangala’da kendi kuyusuna bir taÅŸ bırakma kuralı, Türk sosyal hayatındaki baba ocağına sahip çıkma geleneÄŸinin bir tezahürüdür. TaÅŸ kazanmak için rakibin taÅŸlarını çift yapma kuralı ise Türk inanç ve devlet sistemi tarihindeki ikili anlayışı sembolize etmekte ve Türklerin geleneksel dünya görüÅŸüne uygun düÅŸmektedir. Eski Türklerin göÄŸü baba, yeri ana olarak kabul etmesini; Türk devlet sistemindeki töles-sol ve tardus-saÄŸ ile idare yapıdaki yabgu ve ÅŸad sistemi gibi çiftleri bu duruma örnek gösterebiliriz.
​
Kültür ve Turizm Bakanlığı Mangala Oyunu’nun, Anadolu kültürünün köklü bir baÅŸlığı olduÄŸunu, oyunun genç kuÅŸaklara tanıtılmasının, yaygınlaÅŸtırılmasının yararlı olacağını, kültürel ve turistik alanlarda Türkiye’nin tanıtımına katkı saÄŸlayacağını bildirmiÅŸtir. Milli EÄŸitim Bakanlığı tarafından Mangala Oyunu’nun okullarımızda oynatılması uygun bulunmuÅŸtur. Mangala Oyunu’nun çaÄŸdaşı olduÄŸu diÄŸer oyunlardan farkı, daÄŸdaki çobandan, 70 yaşında ki bilgine, Ä°stanbul’da sarayda ki Hanım Sultandan, 5 yaşında ki çocuÄŸa kadar her yaÅŸtan ve kültürden insanın
oynayabilmesidir.
Benzer antropolojik özellik ve yapıya sahip Kazakistan’da Dokuz Kumalak, Kırgızistan’da Dokuz Korgool (Manas Destanında geçer) oyunu vardır. Türkiye’de farklı ad, kural ve taÅŸ sayıları ile tespit edilmiÅŸ toplam 125 farklı kuyu esaslı oyun
vardır.
2007 yılına kadar kuyu esaslı oyunların en bilineni Afrika kökenli Mancala idi. 2012 yılında Åžanlıurfa Göbeklitepe’de bulunan arkeolojik kazı alanında kuyu esaslı oyunlara dair çok önemli bir keÅŸif gerçekleÅŸtirildi. M.Ö. 10bin yılına ait oyun tablası bulundu. Bu da dünya oyun tarihinin temellerinin Anadolu’da atılmış olabileceÄŸine dair çok önemli bir buluÅŸtur.
​
Kaynak:www.mangala.com.tr
